«En Marche» Emmanuel Macron và con đường phía trước

Tân Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói chuyện với những người ủng hộ tại Bảo tàng Louvre sau chiến thắng ngày 07 tháng 5 năm 2017.

Tường An, thông tín viên RFA

Kết quả cuộc bầu cử ngày 7 tháng 5 công bố ông Emmanuel Macron đã đắc cử Tổng thống Pháp nhiệm kỳ 2017-2022, trở thành vị Tổng thống thứ 8 của nền đẹ ngũ Cộng Hòa.

Con số sơ khởi của Bộ Nội Vụ lúc 20 h ngày 7/5/2017 công bố ông Emmanuel Macron đắc cử Tổng thống vởi tỷ lệ 65,02% so với bà Marien Le Pen 34,98 %. Chỉ sau cuộc tranh cử năm 2012 giữa Jaque Chirac và Jean Marie Le Pen (88,2%)

Có 43,10% trong số cử tri ghi danh bầu cho ông Macron (tức 19,294,938 triệu cử tri), năm 2012, Ông François Holland chỉ có 39%.

Trong cuộc bầu cử vòng đầu ngày 23/4, ông Emmanuel Macron chỉ có 24 % so với bà Le Pen 21,3 % nhưng trong vòng 2 tuần đã dành được ông đã dành thêm 12 triệu phiếu.

Có 74,7 % cử tri đi bầu, 25,3% vắng mặt, con số kỷ lục kể từ năm 1969, nhiệm kỳ 2007-2012, con số vắng mặt là 19,6 %.

Gần 12% cử tri bỏ phiếu trắng, tức 4,2 triệu dân Pháp không chọn Emmanuel Macron cũng như Marine Le Pen.

Sau khi các phòng phiếu đóng cửa, đúng 8 giờ, thông báo sơ khởi được các đài truyền thông đưa lên, chị Mai Lan bày tỏ sự vui mừng :

«Mừng, rất mừng, thì đương nhiên người mình chọn thắng thì mình cảm thấy rất là…sung sướng ! Ăn mừng, đang ăn mừng thì chị đã báo trước từ sáng nay trên facebook là chị đã bỏ cho Macron !»

Hoặc niềm vui hòa lẫn trong sự nghi ngại như anh Đặng Bình :

«Anh mừng, anh chờ đợi coi ổng sẽ làm được gì để mà đưa (nước Pháp.RFA) lên trở lại vị trí số 5 của thế giới, nhưng phải rất là lâu, phải ít nhất 2 nhiệm kỳ chứ 5 năm, rất khó !»

Hàng chục ngàn người đã đến công viên bảo tàng viên Louvre để chào mừng chiến thắng của ông Emmanuel Macron. Anh Sơn Hà cũng hòa vào niềm vui của ủng hộ viên Pháp:

«Rất là vui mừng, hiện tại trên truyền hình hầu như tất cả đồng bào nước Pháp đều xuống đường tràn ngập dù bây giờ là tối rồi, 10 giờ tối rồi mà ở ngoài đường, ở các công viên lớn đều có người Pháp tụ tập. Họ đang múa, nhảy nhót ăn mừng, họ la hét um sùm hết, cho thấy là họ rất vui mừng. Người dân Pháp rất tin tưởng vào vị Tổng thống trẻ, rất là trẻ, rất là thanh bạch không có một vấn đề nào hết.»

1-400.jpgMột điểm bầu cử tại Pháp ngày 7/5/2017. Photo by TuongAn

Mặc dù không thắng cử, nhưng với tỷ lệ 34,98%, số cử tri bầu cho Mặt trận Quốc gia cũng đạt tỉ lệ cao nhất từ trước tới nay với 10 378 536 phiếu (23,18% trên tổng số cử tri ghi danh) so với Jean Marie Le Pen (cha)  ( 6,4 % năm 2012). Những người đã hy vọng vào bà Marine Le Pen thì bày tỏ sự thất vọng, như anh Thiện :

"Tôi thất vọng lắm…Nhìn thấy Emmanuel Macron lúc tranh cử đứng chụp hình chung với tụi đen, tụi rệp, tùm lum hết, tôi thất vọng lắm.»

Hay buồn bã như anh Minh :

«Rất là buồn, buồn là người em bầu không thắng, tiếc cho nước Pháp mất một cơ hội có một vị Tổng thống vì dân, vì nước.»

Tổng cộng 66.546 văn phòng bầu cử trên toàn nước Pháp và bên ngoài nước Pháp. Hơn 50.000 cảnh sát được huy động để bảo đảm an ninh cho cuộc bầu cử.

Ngay sau khi kết quả được tuyên bố, Đương kim Tổng thống François Holland đã gọi điện chúc mừng ông Emmanuel Macron, bà Marine Le Pen và rất nhiều lãnh đạo Âu châu cũng gọi điện hoặc chúc mừng trên mạng xã hội, dù ủng hộ Marine Le Pen, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng chúc mừng ông Emmanuel Macron trên mạng Twitter.

Ông Emmanuel Macron đắc cử, Liên Âu thở phào nhẹ nhõm trước nguy cơ Frexit, sau khi Anh bỏ phiếu cho Brexit và sau thắng lợi của ông Donald Trump trong kỳ bầu cử Hoa Kỳ. Phát ngôn viên của Thủ tướng Đức Angela Merkel là Steffen Seibert nói chiến thắng của ông chính là thắng lợi cho một Châu Âu thống nhất.

Đồng Euro tăng nhẹ (một euro ăn 1,1023 đô la Mỹ, là mức cao nhất kể từ tháng 11 tới nay) trên thị trường chứng khoán Á châu sau tin ông Emmanuel Macron đắc cử. Đó cũng là cảm giác của anh Khanh :

"Cái cảm giác của em là ít nhất thoát được một vấn nạn !»

Ông Emmanuel Macron sinh ngày 21/7/1977 ở thành phố Amiens (miền Bắc nước Pháp), Macron kết hôn với Brigitte Trogneux, người lớn hơn ông 24 tuổi và là cô giáo cũ của ông tại trường trung học La Providence, Amiens, dạy tiếng Latin và tiếng Pháp, quen năm 15 tuổi, kết hôn năm 2007. Việc có người phối ngẫu hơn mình đến 24 tuổi cũng là đề tài bị bàn tán, dư luận châm biếm. Tuy nhiên, chị Mai Lan xem việc này thể hiện một cá tính mạnh mẽ của ông Emmanuel Macron, điều cần thiết cho một lãnh tụ :

"Ông Emmanuel Macron có cá tính, tôi muốn thì tôi làm, tôi cóc sợ cái gì hết, ông này rất hay, dám sống theo ý mình.»

Trước khi trở thành nhân viên chính phủ, ông là công chức cao cấp ngành ngân hàng, thuộc đảng Xã Hội từ năm 2006-2009. Năm 2014,  dưới chính phủ của Manuel Valls ông được chỉ định làm Bộ trưởng Bộ Kinh tế. Tháng 4/2017 ông thành lập Phong Trào En Marche (Tiến Bước), một đảng độc lập, thuộc cánh trung dung, không tả, không hữu. Tháng 8/2016 ông từ chức để chuẩn bị tranh cử Tổng thống Pháp nhiệm kỳ 2017-2022.

Hàng chục năm nay, hai đảng Xã Hội và Cộng Hòa thay phiên nhau nắm quyền,  nền kinh tế Pháp trì trệ với tỉ lệ phát triển năm 2016 chỉ có 1,1%,  tỉ lệ thất nghiệp là 10,1 %, đứng thứ 4 trong Liên Âu, chỉ sau Hy Lạp, Tây Ban Nha và Ý. Người dân trông chờ một sự đổi mới, dù bất cứ đảng nào :

Untitled-1-400.jpgThùng phiếu trong một điểm bầu cử Pháp hôm 7/5/2017. Photo by Tuong An

«Thì đại khái là mình không còn sự chọn lựa nào khác, vòng 1 chị đã bỏ cho ông Fillon, bây giờ chỉ còn ông này thôi. Bây giờ thì chị hy vọng ổng sẽ làm được một cái gì cho nước Pháp. Nhưng mà nếu bà Marine Le Pen thắng thì chị cũng không có gì là buồn hết, cũng được thôi, để xem có thay đổi gì hay không ?»

"Macron hay Le Pen thì mình cũng phải chấp nhận thôi, ở đây là nước dân chủ, phải chấp nhận, không phải như ở Việt nam.»

Chương trình tranh cử của ông Macron cũng gây nhiều tranh cãi vì trong giai đoạn nước Pháp và Âu châu đang bị khủng bố đe dọa, ông Emmanuel Macron chủ trương hỗ trợ các chính sách mở cửa đối với những người nhập cư, tị nạn, khẳng định rằng dòng người đi vào sẽ có tác động tích cực về kinh tế, và ông tin rằng "thời gian đánh giá cần được rút ngắn đáng kể" và rằng "tất cả những ai không được công nhận tị nạn, phải bị trục xuất ngay lập tức." Đồng thời ông cũng phản đối việc cấm khăn trùm đầu Hồi giáo ở các trường đại học. Và đó là điều làm cho anh Thiện lo ngại :

«Mấy mươi năm nữa số người Hồi giáo sẽ nhiều hơn người Pháp, mấy chục năm nữa, bầu cử thì nước Pháp sẽ toàn là người Hồi Giáo.»

Nhưng theo anh Khanh, đó chỉ là lời hứa khi tranh cử :

«Thật ra đó chỉ là một lời hứa để câu phiếu, một khi đắc cử rồi, tân Tổng thống sẽ không áp dụng kế hoặch đó. Nó chỉ là một lời hứa bên ngoài thôi, khi đụng chạm với thực tế thì kế hoặc dễ dàng với người di dân không thể nào thực hiện được vì thực tê chính trị nó không cho phép. Trên nguyên tắc, không ai có thể thực hiện kế hoạch của mình, bởi vì kế hoạch đó lập ra để đắc cử chứ không phải để thực hiện. Hy vọng rằng với cái trí tuệ mạnh mẽ ở tuổi đời 39-40 thì tân Tổng thống sẽ có những sáng tạo mới với một đội ngũ mới, đủ sức đưa xứ Pháp đến một thay đổi mới.»

Bi quan hơn, anh Minh không tin sẽ có sự thay đổi ở vị tân Tổng thống :

«Không thay đổi, nó vẫn vậy, nhiều khi còn tệ hơn nữa. Ông Emmanuel Macron  ouverture (mở cửa) mạnh hơn thì người trẻ nó sẽ lợi dụng chính sách di đân để vô (nước Pháp.RFA) mạnh hơn nữa.»

Ngay sau khi đắc cử, với phong thái điềm tĩnh, chững chạc, ông Emmanuel Macron đã có bài nói chuyện ngắn trên đài truyền hình, anh Hà cho biết :

«Ổng vừa mới hứa trên đài TF1 là đài truyền hình lớn nhất xứ Pháp tất cả những gì ổng hứa, ổng sẽ cố gắng làm trong hết khả năng và sức lực của ổng.»

Tuy nhiên, với chủ trương thúc đẩy ủng hộ việc tiếp tục hội nhập châu Âu, ông được đa số dân Pháp và Âu châu ủng hộ. Ông cũng ủng hộ Hiệp định Thương Mại Tự Do giữa Liên Minh Âu Châu và Canada (CETA)

Ông Macron cũng chủ trương tăng ngân sách quốc phòng, tuy nhiên, các chương trình tranh cử của Tổng thống Pháp không đặt nặng các vấn đề liên quan đến tranh chấp Biển đông cũng như các vấn đề liên quan đến Việt nam hay Trung Quốc. Anh Minh chia sẻ :

«Tại đất nước mình, mình quan tâm. Từ xưa đến giờ vấn để Biển Đông, vấn đề di dân không nằm trong bàn cờ chính trị của nước Pháp nói riêng và của Âu châu nói chung, nó không nhắc tới một chữ Việt nam nào hết !»

Trong giây phút hồi hộp chờ đợi kết quả bầu cử, liên tưởng đến Việt Nam, chị Mai Lan nói :

"Giây phút mà mình ngồi đợi coi kết quả, cái cảm giác rất thật của chị là chị nghĩ đến Việt Nam. Họ đâu có được cảm giắc được chọn người tài giỏi để lãnh đạo đất nước như mình đâu !»

Cuộc bầu cử Quốc Hội sẽ được diễn ra khoảng 1 tháng sau cuộc bầu cử Tổng thống Ngày 11 và 18/6, 577 dân biểu sẽ được bầu vào quốc hội. Trở thành Tổng thống ở tuổi 39, Emmanuel Macron là vị Tổng thống trẻ tuổi nhất từ năm 1848, trẻ hơn cả Napoléon Bonaparte làm Tổng thống ở tuổi 40. Là lãnh tụ một phong trào còn non trẻ, không có đảng phái đứng sau lưng, liệu tânTổng thống có đủ hậu thuẩn ủng hộ để lèo lái quốc gia ? Anh Khanh nói :

«Quốc Hội mới sẽ như thế nào, chắc chắn là nó sẽ đa dạng thì liệu rằng tân Tổng thống có đủ sức đương đầu với thử thách mới của chính trị thế giới ? Chắc chắn là nó sẽ đòi hỏi một sự sáng tạo kinh khủng ở một người lãnh đạo quốc gia.»

Lễ chuyển giao quyền lực sẽ diễn ra tại điện Elysée vào ngày 14/5 tới đây và ông Emmanuel Macron sẽ chính thức trở thành vị Tổng thống thứ 8 của nền đệ ngũ Cộng Hòa.